Hale o konstrukcji stalowej to jeden z najpopularniejszych typów obiektów w przemyśle, handlu i logistyce. Mimo że stal cechuje się wysoką wytrzymałością i trwałością, wraz z upływem czasu oraz wskutek intensywnej eksploatacji i działania warunków atmosferycznych, każdy element obudowy czy konstrukcji może ulegać naturalnemu zużyciu.
Aby utrzymać obiekt w bezpiecznym stanie technicznym i jednocześnie spełnić wymogi stawiane przez prawo i producentów materiałów (w tym zachować gwarancje na zastosowane produkty), niezbędne jest przeprowadzanie regularnych przeglądów oraz bieżącej konserwacji (m.in. smarowania, regulacji, wymiany elementów eksploatacyjnych). W niniejszym opracowaniu przybliżamy podstawy prawne, częstotliwość i zakres tych przeglądów, ze szczególnym uwzględnieniem wytycznych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
Regularne przeglądy techniczne:
Spis treści:
Zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany do utrzymywania go w należytym stanie technicznym i estetycznym. W praktyce oznacza to konieczność przeprowadzania następujących przeglądów:
Przegląd roczny co najmniej raz w roku (najczęściej przed sezonem zimowym lub bezpośrednio po nim). Obejmuje sprawdzenie stanu elementów budynku i instalacji narażonych na warunki atmosferyczne (deszcz, śnieg, wiatr), a także przewodów kominowych, instalacji gazowych i tych służących ochronie środowiska.
Przeglądy półroczne dotyczą obiektów o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m² oraz innych dużych obiektów o pow. powyżej 1000 m² (np. wiat czy zadaszeń). W praktyce sprowadzają się do kontroli wiosennej do 31 maja i jesiennej do 30 listopada nastawionej głównie na zabezpieczenie hali przed intensywnymi zjawiskami atmosferycznymi.
Przegląd pięcioletni polegający nadokładnym sprawdzeniu stanu technicznego obiektu, przydatności do użytkowania, estetyki otoczenia, w tym również badanie instalacji elektrycznej. Podczas przeglądu 5-letniego zalecamy bardzo dokładne skontrolowanie konstrukcji stalowej oraz obudowy hali. Jeżeli w danym roku kalendarzowym przypada termin kontroli pięcioletniej, można połączyć ją z corocznym przeglądem (tzw.jedna wspólna kontrola), jednak protokół musi wówczas uwzględniać cały zakres obu inspekcji.
Przegląd bezpiecznego użytkowania w sytuacjach szczególnych (wyładowania atmosferyczne, wichury, gradobicia, nawałnice, pożary, powodzie itp.), po których konstrukcja obiektu, jego poszycie lub wyposażenie mogły zostać uszkodzone.
Zakres kontroli w dużej mierze zależy od rodzaju przeglądu (roczny, pięcioletni, doraźny). Poniżej wyszczególniam obszary, na które należy zwrócić uwagę, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów ze stalową konstrukcją i obudową z blach trapezowych lub płyt warstwowych.
Konstrukcja stalowa | – Ocena stanu czystości, czyszczenie. – Sprawdzenie korozji, pęknięć, ubytków powłok. – Kontrola dokręcenia śrub oraz prętów usztywniających. – Wizualna ocena spoin. – Kontrola prostoliniowości i ewentualnych odkształceń profili stalowych. – Ocena zużycia szyn, równości toru – w przypadku hal wyposażonych w suwnicę. |
Obudowa dachu i ścian | – Ocena stanu czystości, czyszczenie. – Ocena stanu otuliny stalowej (ubytki, zagniecenia, zarysowania). – Ocena szczelności montażu stolarki otworowej. – Ocena stanu łączników oraz ich dokręcenia. – Kontrola szczelności i izolacyjności połączeń oraz obudowy. W przypadku obudowy o ciemnej kolorystyce możliwe jest luzowanie się łączników wynikające z rozszerzalności termiczne zastosowanego materiału. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Wkręty i obróbki blacharskie | – Sprawdzenie dokręcenia wkrętów, nitów, łączników oraz haków rynnowych zwłaszcza w strefach narażonych na silny wiatr. – Ocena stanu wkrętów, podkładek i uszczelek EPDM. – Sprawdzenie korozji, pęknięć, ubytków powłok obróbek blacharskich. – Weryfikacja szczelności połączeń obróbek blacharskich, jakości mas uszczelniających i stanu ciągłości ocieplenia. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Rynny i odwodnienie | – Oczyszczenie z liści, piasku, osadów i innych zabrudzeń. – Kontrola luzów, szczelności, drożności i ewentualnych wgnieceń. – Ocena stanu jakości uszczelnień przejść przez attyki, szczelność koryt. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Świetliki dachowe | – Ocena stanu czystości, czyszczenie. – Sprawdzenie pęknięć, odkształceń. – Wizualna ocena stanu zawiasów i uszczelek . – Sprawdzenie drożności rynny do odprowadzania skroplin w profilu bazowym. – Sprawdzenie zamocowania (dokręcenia) śrub w profilu dociskowym. – Kontrola siłowników poprzez otwarcie i zamknięcie okien oraz sprawdzenie stanu przycisków sterujących i centrali pogodowej wraz z czujnikiem wiatru i deszczu (jeśli występują). Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Bramy, drzwi, drabiny | – Ocena stanu czystości, czyszczenie. – Przegląd zawiasów, prowadnic, mechanizmów. – Konserwacja i smarowanie elementów ruchomych bramy. – Regulacji automatyki. – Regulacja sprężyn jeśli jest zachodzi taka konieczność. – Ogólny przegląd bramy pod względem poprawności działania bramy wraz z automatyką. – Stabilność i zabezpieczenia BHP (barierki, poręcze, balustrady). Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Przeciwpożarowe | – Drzwi, kurtyny, bramy przeciwpożarowe, klapy dymowe – przegląd i konserwacja. – Gaśnice, hydranty, próby ciśnień węży hydrantowych. – Detektory dymu – sprawność z wymianą baterii. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta. |
Fundamenty i posadzka | – Ocena stanu czystości, czyszczenie. – Kontrola rys, pęknięć, pylności. – Kontrola i uzupełnienie szczelin dylatacyjnych posadzki. – Ocena stanu impregnacji posadzki oraz jej impregnacja w razie zużycia. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji wykonawcy. |
Instalacje | – Elektryczna i piorunochronna. – Gazowa. – Klimatyzacji. – Centralnego ogrzewania – Czyszczenie przewodów dymowych, spalinowych, wentylacyjnych, filtrów. – Instalacje służące ochronie środowiska Nie ma obowiązku badania instalacji elektrycznej podczas corocznych przeglądów – robi się to w cyklu pięcioletnim. |
Inne | – Dodatkowe urządzenia, anteny, maszty – stabilność mocowania. – Ogólna ocena stanu terenu wokół hali: drożność kanalizacji deszczowej, zagospodarowanie terenu. – Elementy BHP stanowiskowe. |
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane, wszelkie przeprowadzane przeglądy i prace konserwacyjne należy rejestrować w książce obiektu budowlanego. Dokument ten powinien zawierać:
Warto także przechowywać oddzielne protokoły z przeglądów (zawierające szczegółowe wnioski, fotografie uszkodzeń czy zakres wykonanych napraw) w formie papierowej lub elektronicznej. Pomaga to w szybkim zlokalizowaniu informacji, gdy pojawi się potrzeba naprawy lub weryfikacji wcześniejszych usterek. Solidnie prowadzona dokumentacja ułatwia dochodzenie roszczeń gwarancyjnych i ubezpieczeniowych.
Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych przeprowadzają zarówno osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, jak i specjaliści dysponujący kwalifikacjami wymaganymi przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych lub gazowych (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci).
W zakresie kontroli stanu technicznego przewodów kominowych w obiektach budowlanych uprawnienia mają osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim oraz osoby posiadające uprawnienia budowlane o specjalności kominiarskiej, jednak wyłącznie osoby z uprawnieniami budowlanymi mogą kontrolować kominy przemysłowe, kominy wolno stojące oraz kominy lub przewody kominowe, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.
W przypadku kontroli stanu technicznego konstrukcji stalowej oraz obudowy hali, przepisy Prawa budowlanego wskazują, że tego typu przeglądy powinny być przeprowadzane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane o specjalności konstrukcyjno-budowlanej.
Niedopełnienie obowiązku regularnych przeglądów technicznych może skutkować odpowiedzialnością karną – od grzywny, poprzez ograniczenie wolności, aż po pozbawienie wolności do roku (art. 91 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego). Ponadto osoba przeprowadzająca kontrolę, która nie przekaże wymaganego protokołu właściwemu organowi, również podlega karze grzywny (art. 93 pkt 9a).
W zakresie odpowiedzialności cywilnej, gdy zaniechanie obowiązkowych kontroli doprowadzi do wypadku, szkód materialnych czy zagrożenia zdrowia osób przebywających w hali, właściciel lub zarządca może zostać zobowiązany do wypłaty odszkodowania lub naprawienia wyrządzonych szkód.
Opracowanie przygotował Przemysław Szalek, dział ofertowania oraz realizacji.
Ostatnie wpisy