Przeglądy techniczne hal – jak i kiedy je przeprowadzać?

Hale o konstrukcji stalowej to jeden z najpopularniejszych typów obiektów w przemyśle, handlu i logistyce. Mimo że stal cechuje się wysoką wytrzymałością i trwałością, wraz z upływem czasu oraz wskutek intensywnej eksploatacji i działania warunków atmosferycznych, każdy element obudowy czy konstrukcji może ulegać naturalnemu zużyciu.

Aby utrzymać obiekt w bezpiecznym stanie technicznym i jednocześnie spełnić wymogi stawiane przez prawo i producentów materiałów (w tym zachować gwarancje na zastosowane produkty), niezbędne jest przeprowadzanie regularnych przeglądów oraz bieżącej konserwacji (m.in. smarowania, regulacji, wymiany elementów eksploatacyjnych). W niniejszym opracowaniu przybliżamy podstawy prawne, częstotliwość i zakres tych przeglądów, ze szczególnym uwzględnieniem wytycznych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.

Regularne przeglądy techniczne:

  • spełniają wymogi prawne określone w ustawie Prawo Budowlane.
  • pozwalają wcześnie wykryć drobne usterki (np. poluzowane łączniki, pojawiającą się korozję),
  • zapobiegają kosztownym naprawom w przyszłości,
  • zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom hali i osobom przebywającym w jej otoczeniu,

Spis treści:

  1. Podstawa prawna i częstotliwość przeglądów.
  2. Przegląd hali – zakres krok po kroku.
  3. Dokumentacja przeglądu.
  4. Kto może dokonywać przeglądów?
  5. Kary za nieprzeprowadzenie kontroli.

Podstawa prawna, rodzaje i częstotliwość przeglądów.

Zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane, każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest zobowiązany do utrzymywania go w należytym stanie technicznym i estetycznym. W praktyce oznacza to konieczność przeprowadzania następujących przeglądów:

efekt wizualny hali stalowej

Przegląd roczny co najmniej raz w roku (najczęściej przed sezonem zimowym lub bezpośrednio po nim). Obejmuje sprawdzenie stanu elementów budynku i instalacji narażonych na warunki atmosferyczne (deszcz, śnieg, wiatr), a także przewodów kominowych, instalacji gazowych i tych służących ochronie środowiska.

Przeglądy półroczne dotyczą obiektów o powierzchni zabudowy powyżej 2000 m² oraz innych dużych obiektów o pow. powyżej 1000 m² (np. wiat czy zadaszeń). W praktyce sprowadzają się do kontroli wiosennej do 31 maja i jesiennej do 30 listopada nastawionej głównie na zabezpieczenie hali przed intensywnymi zjawiskami atmosferycznymi.

Przegląd pięcioletni polegający nadokładnym sprawdzeniu stanu technicznego obiektu, przydatności do użytkowania, estetyki otoczenia, w tym również badanie instalacji elektrycznej. Podczas przeglądu 5-letniego zalecamy bardzo dokładne skontrolowanie konstrukcji stalowej oraz obudowy hali. Jeżeli w danym roku kalendarzowym przypada termin kontroli pięcioletniej, można połączyć ją z corocznym przeglądem (tzw.jedna wspólna kontrola), jednak protokół musi wówczas uwzględniać cały zakres obu inspekcji.

Przegląd bezpiecznego użytkowania w sytuacjach szczególnych (wyładowania atmosferyczne, wichury, gradobicia, nawałnice, pożary, powodzie itp.), po których konstrukcja obiektu, jego poszycie lub wyposażenie mogły zostać uszkodzone.

wyposażenie hal stalowych

Przegląd hali – zakres krok po kroku.

Zakres kontroli w dużej mierze zależy od rodzaju przeglądu (roczny, pięcioletni, doraźny). Poniżej wyszczególniam obszary, na które należy zwrócić uwagę, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów ze stalową konstrukcją i obudową z blach trapezowych lub płyt warstwowych.

Konstrukcja stalowa– Ocena stanu czystości, czyszczenie.
– Sprawdzenie korozji, pęknięć, ubytków powłok.
– Kontrola dokręcenia śrub oraz prętów usztywniających.
– Wizualna ocena spoin.
– Kontrola prostoliniowości i ewentualnych odkształceń profili stalowych.
– Ocena zużycia szyn, równości toru – w przypadku hal wyposażonych w suwnicę.
Obudowa dachu i ścian– Ocena stanu czystości, czyszczenie.
– Ocena stanu otuliny stalowej (ubytki, zagniecenia, zarysowania).
– Ocena szczelności montażu stolarki otworowej.
– Ocena stanu łączników oraz ich dokręcenia.
– Kontrola szczelności i izolacyjności połączeń oraz obudowy.  

W przypadku obudowy o ciemnej kolorystyce możliwe jest luzowanie się łączników wynikające z rozszerzalności termiczne zastosowanego materiału. Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Wkręty i obróbki blacharskie– Sprawdzenie dokręcenia wkrętów, nitów, łączników oraz haków rynnowych zwłaszcza w strefach narażonych na silny wiatr.
– Ocena stanu wkrętów, podkładek i uszczelek EPDM.
– Sprawdzenie korozji, pęknięć, ubytków powłok obróbek blacharskich.
– Weryfikacja szczelności połączeń obróbek blacharskich, jakości mas uszczelniających i stanu ciągłości ocieplenia.  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Rynny i odwodnienie– Oczyszczenie z liści, piasku, osadów i innych zabrudzeń.
– Kontrola luzów, szczelności, drożności i ewentualnych wgnieceń.
– Ocena stanu jakości uszczelnień przejść przez attyki, szczelność koryt.  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Świetliki dachowe– Ocena stanu czystości, czyszczenie.
– Sprawdzenie pęknięć, odkształceń.
– Wizualna ocena stanu zawiasów i uszczelek .
– Sprawdzenie drożności rynny do odprowadzania skroplin w profilu bazowym.
– Sprawdzenie zamocowania (dokręcenia) śrub w profilu dociskowym.
– Kontrola siłowników poprzez otwarcie i zamknięcie okien oraz sprawdzenie stanu przycisków sterujących i centrali pogodowej wraz z czujnikiem wiatru i deszczu (jeśli występują).  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Bramy, drzwi, drabiny– Ocena stanu czystości, czyszczenie.
– Przegląd zawiasów, prowadnic, mechanizmów.
– Konserwacja i smarowanie elementów ruchomych bramy.
– Regulacji automatyki.
– Regulacja sprężyn jeśli jest zachodzi taka konieczność.
– Ogólny przegląd bramy pod względem poprawności działania bramy wraz z automatyką.
– Stabilność i zabezpieczenia BHP (barierki, poręcze, balustrady).  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Przeciwpożarowe– Drzwi, kurtyny, bramy przeciwpożarowe, klapy dymowe – przegląd i konserwacja.
– Gaśnice, hydranty, próby ciśnień węży hydrantowych.
– Detektory dymu – sprawność z wymianą baterii.  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji producenta.
Fundamenty i posadzka– Ocena stanu czystości, czyszczenie.
– Kontrola rys, pęknięć, pylności.
– Kontrola i uzupełnienie szczelin dylatacyjnych posadzki.
– Ocena stanu impregnacji posadzki oraz jej impregnacja w razie zużycia.  

Przegląd konieczny w celu utrzymania gwarancji wykonawcy.
Instalacje– Elektryczna i piorunochronna.
– Gazowa.
– Klimatyzacji.
– Centralnego ogrzewania
– Czyszczenie przewodów dymowych, spalinowych, wentylacyjnych, filtrów.
– Instalacje służące ochronie środowiska  

Nie ma obowiązku badania instalacji elektrycznej podczas corocznych przeglądów – robi się to w cyklu pięcioletnim.
Inne– Dodatkowe urządzenia, anteny, maszty – stabilność mocowania.
– Ogólna ocena stanu terenu wokół hali: drożność kanalizacji deszczowej, zagospodarowanie terenu.
– Elementy BHP stanowiskowe.

Dokumentacja przeglądu.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo budowlane, wszelkie przeprowadzane przeglądy i prace konserwacyjne należy rejestrować w książce obiektu budowlanego. Dokument ten powinien zawierać:

  • datę kontroli,
  • opis zakresu wykonanych czynności (m.in. oględziny, pomiary, konserwacje),
  • wnioski z przeglądu (ocena stanu technicznego oraz ewentualne zalecenia),
  • dane osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie kontroli (np. projektant, inżynier posiadający uprawnienia budowlane),
  • podpisy uczestników i osoby prowadzącej przegląd.
Hale stalowe

Warto także przechowywać oddzielne protokoły z przeglądów (zawierające szczegółowe wnioski, fotografie uszkodzeń czy zakres wykonanych napraw) w formie papierowej lub elektronicznej. Pomaga to w szybkim zlokalizowaniu informacji, gdy pojawi się potrzeba naprawy lub weryfikacji wcześniejszych usterek. Solidnie prowadzona dokumentacja ułatwia dochodzenie roszczeń gwarancyjnych i ubezpieczeniowych.

Kto może dokonywać przeglądów?

Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych przeprowadzają zarówno osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, jak i specjaliści dysponujący kwalifikacjami wymaganymi przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych lub gazowych (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci).

W zakresie kontroli stanu technicznego przewodów kominowych w obiektach budowlanych uprawnienia mają osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim oraz osoby posiadające uprawnienia budowlane o specjalności kominiarskiej, jednak wyłącznie osoby z uprawnieniami budowlanymi mogą kontrolować kominy przemysłowe, kominy wolno stojące oraz kominy lub przewody kominowe, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.

oryginalna elewacja hali

W przypadku kontroli stanu technicznego konstrukcji stalowej oraz obudowy hali, przepisy Prawa budowlanego wskazują, że tego typu przeglądy powinny być przeprowadzane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane o specjalności konstrukcyjno-budowlanej.

Kary za nieprzeprowadzenie kontroli.

Niedopełnienie obowiązku regularnych przeglądów technicznych może skutkować odpowiedzialnością karną – od grzywny, poprzez ograniczenie wolności, aż po pozbawienie wolności do roku (art. 91 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego). Ponadto osoba przeprowadzająca kontrolę, która nie przekaże wymaganego protokołu właściwemu organowi, również podlega karze grzywny (art. 93 pkt 9a).

W zakresie odpowiedzialności cywilnej, gdy zaniechanie obowiązkowych kontroli doprowadzi do wypadku, szkód materialnych czy zagrożenia zdrowia osób przebywających w hali, właściciel lub zarządca może zostać zobowiązany do wypłaty odszkodowania lub naprawienia wyrządzonych szkód.

Opracowanie przygotował Przemysław Szalek, dział ofertowania oraz realizacji.

Ostatnie wpisy